ศัพท์การปรุงสมุนไพร

สมุนไพรที่ใช้เสริมสุขภาพนั้นและรักษาโรคนั้้น ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นพืชสวนครัวที่สามารถาหาได้ง่ายทั่วไป ซึ่งคุณสมบัติของสมุนไพรเหล่านี้จะมีทั้งคล้ายกันและแตกต่างกัน และ วิธีการรักษาที่ดีที่สุดก็คือการเลือกกินให้ถูกกับโรค โดยการศึกษาคุณสมบัติของสมุนไพรแต่ละตัวให้ถูกกับโรคที่เป็้นอยู่  คนสมัยโบราณนิยมกินผักกันมาก เพราะเชื่อว่า ในพืชผักนั้นมีสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ และช่วยให้ปราศจากโรคภัยได้ดีกว่าการเลือกกินเนื้อสัตว์ และไม่มีอันตรายด้วย เพราะในสมัยนั้นไม่มีสารเคมี เพีียงนำผักมาล้างน้ำก็สามารถกินได้ทั่นที แต่หากเป็นอย่างเช่นปัจจุบันนี้ ก็คงต้องนำผักมาแช่น้ำให้นานาสักหน่อย เพื่อให้สารเคมีที่อาจหลงเหลืออยู่ในผักคลายออกบ้าง
สำหรับสมุนไพ รสเริมสุขภาพที่นำมาเสนอในนี้ส่วนใหญ่แล้่วจะมีคุณสมบัติในการดูแลสุขภาพให้ ปลอดจากโรค และช่วยรักษาโรคที่เป็นเอยู่ให้ทุเลาเบาลง  ซึ่งวิธีการดูแลรักษานั้นอาจจะมีสมุนไพรชนิดอื่่นเข้ามาร่วมรักษาด้วย เพื่อให้วิธีการรักษาได้ประสิทธิผลมากขึ้้น

ก่อนจะใช้สมุนไพรดูแลรักษาสุขภาพ ควรทำการรู้จักกับความหมายของศัพท์ที่ใช้ในการปรุงยาสมุนไพรกันก่อน

สมุนไพรสด คือ การเลือกเก็บสมุนไพรที่สดมาจากต้นใหม่ๆ ไม่มีรอยช้ำหรือเน่าเสีย จะทำให้ได้คุณประโยชน์ครบถ้วน

สมุนไพรแห้ง คือการนำสมุนไพรมาแประรูป และเก็้บไว้ใช้ได้นานๆ ควรเลือกดูที่สีไม่คล้ำมาก และไม่มีกลิ่นหืน เชื้อรา และ กลิ่นปัสสาวะของสัตว์

ทั้งห้า คือ ส่วนของราก ต้น ผล ใบ และ ดอก

เหล้าโรง คือ สุรา 28 ดีกรี

น้ำปูนใส คือ ปูนสีแดงที่กินกับหมาก เอาน้ำสะอาดละลายกับน้ำปูนแล้วปล่อยทิ้งไว้ให้ตกตะกอน รินเอาแต่น้ำใสที่ลอยอยู่ด้านบนมาใช้

แอลกกอฮอล์ คือเอทิลแอลกอฮอล์สีขาวชนิดที่ใช้ผสมยา ห้ามช้แอลกอฮอล์ชนิดที่จุดไฟได้

ใบเพสลาด คือใบไม้ที่จวนแก่แล้ว

ต้มเอาน้ำดื่ม คือการน้ำสมุนไพรต้มกับน้ำสะอาด เคี่ยวไปด้วยกันให้เหลือเพียง หนึ่งส่วน จาก สามส่วน แล้วรินเอาน้ำดื่ม

ชงเอาน้ำดื่ม คือการน้ำสมุนไพรใส่ถ้วยตวงไว้ แล้วเติมน้ำร้อนจัดลงไปบนสมุนไพร ปิดฝาทิ้งไว้สักครู่ จึงรินน้ำดื่ม

ยาผง คือการน้ำเอาสมุนไพรมาบอดจนละเอียด เวลากินให้ผสมกับน้ำ ต้มสุก เช่น ยาหอม ยาเขียว

ยาลูกกลอน คือการน้ำสมุนไพรที่บดเป็นผงละเอียดแล้่วมาผสมกับน้ำผึัง โดยใช้ยา 1-2 ส่วน นำมาคลุกเคล้าปสมกัน แล้วปั้นเป็นลูกกลมๆ ขนาดเท่าปลายนิ้วก้อย แล้วำนำไปตากแดดหรืออบให้แห้ง ก่อนน้ำมากิน หรือใส่ภาชนะบรรจุไว้

ยาดอง คือการใช้สมุนไพรที่หั่นเป็้นชิ้นบางๆ แล้วตากจนแห้ง ห่อด้วยผ้าขาวบาง น้ำใส่่ลงไปในโหล แล้วเทเหล้าโรงลงไปจนท่วมพอดี ทิ้งไว้ หนึ่งสัปดาห์ ปิดฝาให้สนิท ใช้น้ำรินกินเป็นยา

ราก เหรือ เหง้าที่อยู่ใต้ดิน คือการนำเอารากฝอยที่อยู่ใต้ดินขึ้นมาล้างน้ำให้สะอาด แล้วนำไปผ่านความร้อนแบบต้ม นึ่ง แล้่วค่อยนำตากแดด

เปลือก คือส่วนที่ลอกออกจากเนื้อไม้แกนกลาง นำมาล้างน้ำให้สะอาด โดยผ่านความร้อน แล้วนำมาตากแดด

ดอก คือการเด็ดเอาส่วนดอกมาตากหรือบให้แห้ง โดยที่ดอกนั้นยังคงสภาพอยู่

เมล็ด คือการเก็บเอาผลมาแล้วแกะเอาเมล็ดที่อยู่ข้างในผลออกมาล้างให้สะอาด ก่อนนำไปอบหรือตากให้แห้ง

ใบและลำต้น คือการน้ำส่วนใบและส่วนของลำต้น มาล้างให้สะอาด แล้วผึ่งแดดให้แห้ง เก็บใส่ภาชนะบรรจุไว้

1 หยิบมือ คือการใช้มือเพียงข้างเดียวกำ โดยใช้ปลายนิ้วจรดอุ้งมือโหย่งๆ

1 กำมือ คือปริมาณเท่ากับ 4 หยิบมือ

กอบมือ คือกาใช้มือสองข้างกอบเข้าหากัน ให้ส่วนของปลายนิ้วแตะกัน

 1 กอบมือ คือปริมาณเท่า 2 ฝ่ามือ

1 ถ้วยแก้ว คือมีปริมาตรเท่ากับ 250 มิลลิลิตร
1 ถ้วยชา คือมีปริมาตรเท่ากับ 75 มิลลิลิตร
1 ช้อนโต๊ะ คือมีปริมาตรเท่ากับ 15 มิลลิลิตร
1 ช้อนตวง คือมีปริมาตรเท่ากับ 8 มิลลิลิตร
1 ช้อนชา คือมีปริมาตรเท่ากับ 5 มิลลิลิตร
16 ช้อนโต๊ะ คือมีปริมาตรเท่ากับ 1 ถ้วยตวง